Sociale veiligheid lhbti+-leerlingen
Iedere leerling verdient het om zich veilig te kunnen voelen op school. Vele onderzoeken en praktijkvoorbeelden tonen telkens weer dat sociale onveiligheid op school een hardnekkig probleem is. Stichting Regenboog Loket zet zich in samenwerking met het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in voor het verbeteren van de sociale veiligheid voor lhbti+’ers op scholen.
Sociale veiligheid De sociale veiligheid op school is de bescherming of het gevoel van bescherming die geboden wordt tegen gedrag dat als onprettig, bedreigend of zelfs echt fysiek gevaarlijk beschouwd kan worden.
| Uit verschillende onderzoeken blijkt dat lhbti+-jongeren vaker gepest worden dan heterojongeren. Gemiddeld worden LHB-leerlingen twee keer vaker gepest dan heteroleerlingen 1. Van een school wordt verwacht dat leerlingen zich daar veilig kunnen voelen. Uit cijfers blijkt echter dat leerlingen ook door leerkrachten gepest worden. In een kwart van de gevallen worden leerlingen zelfs door een leerkracht gepest, bij heteroleerlingen is dit één op de zes 2. |
Helaas kunnen jongeren hevig lijden onder pestgedrag. Dit wordt versterkt als er niemand is om tegen te praten. Omdat lhbti+-jongeren vaak hun seksuele of genderidentiteit verbergen, betekent dit dat ze uit de kast komen op het moment dat ze in gesprek gaan over het pesten. Dit kan erg onveilig voelen, bijvoorbeeld omdat de thuissituatie vanwege culturele achtergrond of geloofsovertuiging misschien wel net zo discriminerend is naar lhbti+’ers. Daarom blijft dit soort pestgedrag vaak onbesproken.
Preventie en vroegsignalering Voor veel leerlingen voelt het veiliger om buiten school hun problemen te bespreken. Op deze manier zet het Regenboogloket in op preventie. Wij bieden laagdrempelige (anonieme) informele ondersteuning aan de kwetsbare groep lhbti+’ers. Er is veel verborgenheid binnen deze groep, daarom richten wij ons specifiek op deze verborgen groep. Leerlingen, leerkrachten, die gepest worden om diens seksuele geaardheid en/of genderidentiteit, ondersteunen wij o.a. door het inzetten van ervaringsdeskunidgen. Het luisterend oor en de tips die zij die zij krijgen om hun situatie te verbeteren, helpt voor velen. Het is belangrijk te bouwen aan vertrouwen en naast de leerling te staan. Het Regenboogloket zet in op preventie, zoals het voorkomen van verder mentaal of fysiek leed. Zelfmoord onder lhbti+-jongeren ligt ongeveer 4,5 keer hoger dan onder heterojongeren3. Dit cijfer neemt naar verwachting af als er mensen in de omgeving zijn van het slachtoffer die hulp bieden. Daarnaast kan pestgedrag, en zeker ook pestgedrag door leerkrachten en ander onderwijspersoneel, gemeld worden bij ons meldpunt (https://regenboogloket.nl/meldpunt), vervolgens bieden wij een luisterend oor, ondersteuning en helpen we bij eventuele vervolgstappen en interventies. |
In de praktijk zien we dat kinderen de eerste stap soms te ingewikkeld vinden om hun situatie met een vertrouwenspersoon te bespreken op school, daar kunnen we in ondersteunen. Ook vinden mensen het fijn om soms alleen een gesprek te hebben en hun negatieve ervaringen te delen ook als dit van enige tijd of lang geleden is. Regelmatig gaan we in gesprek met kinderen die zoekende zijn bijvoorbeeld in hun identiteit en/of zelfacceptatie en die wij helpen met de eerste stappen te zetten om meer zichzelf te kunnen zijn. Sommige zoeken veiligheid zoals in situaties waar het op school of in de thuissituatie te onveilig voelt om uit de kast te komen.
Als er meer zorg nodig is, vormt het Regenboogloket een brugfunctie van informele naar formele zorg. Daarnaast kunnen we, in het geval van een klacht of melding, naar overige organisaties binnen het klachtenstelsel verwijzen, zoals de vertrouwenspersoon op school of de vertrouwensinspecteur.
Vrij en veilig onderwijs Het is duidelijk dat sociale onveilige situaties op school voor lhbti+-jongeren een probleem is en veel verborgen leed kan veroorzaken. Zie onder andere de ervaringsverhalen waaronder die van Marijn. De inzet van preventie met ondersteuning van ervaringsdeskundigen speelt een belangrijke rol in het verbeteren van de sociale veiligheid. Laagdrempelige ondersteuning binnen en buiten de scholen dragen daaraan bij. Het is van groot belang om te blijven werken aan een veilige en inclusieve schoolomgeving voor alle leerlingen, ouders en onderwijspersoneel waar iedereen zich welkom en beschermd voelt binnen een vrij en veilig onderwijs. Het Regenboogloket blijft zich hier sterk voor maken in samenwerking met andere organisaties4. |
|
- Meldpunt onveilige situaties lhbti+’ers
- 25 november 2022 – Kamerbrief voortgang meldpunt sociale veiligheid
- 14 juli 2022 – Kamerbrief ontwikkelingen meldpunt Sociale Onveiligheid
- 05 juli 2022 – LHBT-monitor 2022 Sociaal Cultureel Planbureau
- Landelijke veiligheidsmonitor 2020-2021
- 4 maart 2022 – Kamerbrief Veilig en vrij onderwijs
Regenboogloket in gesprek met LAKS met VO-leerlingen over sociale veiligheid
Graag komen we met scholen in contact
We vinden de visie of ervaringen van leerlingen, ouders en onderwijspersoneel belangrijk. Ook kun je ervaringen van onveilige situaties delen via het meldpunt delen.
Help mee en steun ons werk 