Non-binair
Non-binair is een term die gebruikt wordt voor mensen die zich niet identificeren als man of vrouw. Het idee dat er slechts twee genders zijn, heet het binaire gendermodel (‘bi’ is Latijn voor twee). Als je je niet thuis voelt binnen deze twee genders, ben je misschien non-binair.
Wat is non-binair?
Ten eerste is het verschil tussen gender en geslacht belangrijk. Geslacht/sekse slaat op je lichaam: zwart-wit gezegd, als je een vulva en borsten hebt is je geslacht vrouw, en als je een penis hebt is je geslacht man. Gender gaat juist over hoe je je voelt. De meeste vrouwen voelen zich bijvoorbeeld vrouw. Maar geslacht en gender zijn niet altijd gelijk: je kunt in een vrouwelijk lichaam geboren zijn en je man voelen, of andersom. Dit heet transgender.
Diversiteit
Gender en geslacht zijn dus niet hetzelfde, en gender is niet alleen man of vrouw. Er is namelijk een grote diversiteit aan genders, en non-binair is de overkoepelende term voor alle genders die buiten het binaire gendermodel vallen. Zo kan iemand zich slechts deels mannelijk/vrouwelijk voelen (demi-man/-vrouw), of allebei (androgyne), of helemaal geen (agender). Er is geen eindige lijst met genderidentiteiten, omdat jij uiteindelijk de enige bent die kan verwoorden hoe jij je voelt.
Genderdysforie
Non-binaire en trans personen kunnen hierdoor last hebben van genderdysforie, wat inhoudt dat zij zich intens ongemakkelijk voelen met hun eigen lichaam. Ze kunnen zich ook storen aan de bijbehorende genderrollen en verwachtingen die bij hun geboortegeslacht horen. Genderdysforie kan leiden tot ernstige psychische problemen en is daarom een erkende medische aandoening. Genderdysforie is echter geen voorwaarde om transgender te zijn.
Non-binair en cultuur
Non-binaire genderidentiteiten zijn van alle tijden. Door de geschiedenis zijn er veel culturen (geweest) waarin veelvuldig gesproken werd over meer dan twee geslachten/genders. In Nederland heerste eeuwenlang de overtuiging dat er slechts twee genders zijn. Ook heeft onze cultuur veel verwachtingen gekoppeld aan het “man” of “vrouw” zijn. Gelukkig wordt er recentelijk steeds meer aandacht besteed aan het bestaan van non-binaire genderidentiteiten, bijvoorbeeld in de media en in wetenschappelijk onderzoek. Dit leidt hopelijk tot meer begrip, en zo tot minder discriminatie en een meer inclusieve samenleving.
Argumenten die gebruikt worden om non-binaire identiteiten te ontkennen en belachelijk te maken, houden geen stand als we ze toetsen aan ervaringen en wetenschappelijk onderzoek. Waar wel bewijs voor is: de negatieve reacties schaden het welzijn van non-binaire mensen.link
Discriminatie
Nu er meer aandacht is voor non-binaire genderidentiteiten, ontstaan daardoor jammer genoeg ook meer vooroordelen bij mensen over non-binaire genderidentiteiten. Non-binaire personen worden vaak geconfronteerd met uitdagingen en discriminatie in onze maatschappij, net zoals trans personen. Omdat zij vaak niet goed begrepen worden, kan het voor non-binaire personen lastig zijn om geaccepteerd te worden door familie en vrienden, of om zichzelf te uiten op bijvoorbeeld school of werk. Non-binaire personen worden vaker geconfronteerd met discriminatie en onbegrip, en zijn bijvoorbeeld eerder slachtoffer van geweld, pesten en isolatie. Gelukkig is er steeds meer voorlichting en bewustwording over dit thema, met hopelijk meer acceptatie tot gevolg.
Persoonlijk voornaamwoorden
Non-binaire persoonlijke voornaamwoorden, ofwel pronouns, zijn een belangrijk onderwerp binnen het thema genderdiversiteit. Non-binaire personen kunnen behoefte hebben aan persoonlijke voornaamwoorden die hun gender beter weerspiegelen. Voorbeelden van persoonlijk voornaamwoorden zijn “hen/hun” en “die/diens”. Openstaan voor het leren en gebruiken van deze voornaamwoorden draagt enorm bij aan het bevorderen van acceptatie en inclusie voor iedereen, ongeacht hun genderidentiteit.
Gendereuforie
Gendereuforie wordt door veel transgender en non-binaire personen gezien als het ideaal. Dit is het gevoel dat je je helemaal thuis voelt en gelukkig bent met je lichaam, omdat deze overeenkomt met je gender.
Dit kan in het geval van non-binaire personen mede worden bereikt door zich te kleden op manieren die niet passen bij de traditionele genderrollen, of door een genderneutraal kapsel of make-up. Sommigen dragen een binder, anderen kiezen bijvoorbeeld voor een mastectomie*. Soms wordt ook voor hormoontherapie of genderbevestigende chirurgie gekozen.
Overige bronnen:
www.sciencedirect.com
Wikipedia – Genderqueer
Socialevraagstukken.nl – negatieve reacties schaden
Andere belangrijke links:
Radboudumc.nl – non-binariteit
transvisie.nl
TNN
Kijktips:
YouTube-persoonlijkheid Natalie Wynn – komische en educatieve video’s over o.a. gender
Heb je opmerking over deze tekst of tips? E-mail dan naar redactie@regenboogloket.nl.
Ondersteuning
De zoektocht naar wie je bent kan verwarring en onzekerheden met zich meebrengen. Misschien voel je je onveilig omdat je je niet geaccepteerd voelt, of ervaar je vervelende situaties op school of in je sociale omgeving. Herken je je hierin? Je kunt met ons contact opnemen via onderstaand formulier om hierover in gesprek te gaan met één van onze ervaringsdeskundigen, zoals Bir die zichzelf als genderqueer/non-binair identificeert. We kunnen je een luisterend oor bieden, met je meedenken en je verder helpen. Jij bepaalt het tempo. Alles wordt op discrete wijze en in vertrouwen besproken; we delen nooit informatie zonder jouw toestemming.
Help mee en steun ons werk 