Wat is panseksualiteit?
Panseksualiteit is een seksuele identiteit waarbij een persoon zich romantisch en/of seksueel aangetrokken voelt tot andere mensen, ongeacht hun geslacht of genderidentiteit. Een panseksueel persoon kan dus vallen op mensen van alle geslachten en alle genders, zonder dat het geslacht of de gender van de persoon een rol speelt in hun aantrekking. Een panseksueel persoon kiest voor iemand om hun seksuele en/of emotionele aantrekkingskracht. Sommige personen identificeren zich als “panromantisch”, omdat ze alleen romantische aantrekkingskracht ervaren. Panseksualiteit is geen genderidentiteit, maar een seksuele identiteit. Toch impliceert panseksualiteit dat geslacht en gender niet binair zijn en er meer is dan mannelijkheid en vrouwelijkheid.
Er wordt vaak gedaan alsof gender binair is: je bent man of vrouw. Dat klopt niet. Op alle niveaus – biologisch, psychologisch, sociaal- bestaat er veel meer variatie. En er bestaat geen noodzakelijk verband tussen deze niveaus: iemand met een lichaam dat als “vrouwelijk” wordt gezien, kan zich bijvoorbeeld heel anders identificeren, bijvoorbeeld als non-binair, man of genderfluïde”
Spectrum
De meeste mensen zijn gewend om gender te zien op een binaire manier, namelijk als mannelijk of vrouwelijk. Gender is een spectrum met veel verschillende identiteiten, zoals man, vrouw, non-binair, gender fluid, etc. De erkenning dat gender een breder spectrum is, is ontzettend belangrijk voor de emancipatie van panseksuele personen en de gehele lhbti+-gemeenschap. Veel panseksuele personen zijn immers in staat om hun seksualiteit echt te begrijpen, wanneer ze zich realiseren dat gender een spectrum is dat bestaat uit veel verschillende identiteiten.
Verschillen met biseksualiteit
Panseksualiteit wordt weleens verward met biseksualiteit, omdat ze beide aantrekkingskracht tot meer dan één genderidentiteit of geslacht beschrijven. Het verschil is dat geslacht en/of genderidentiteit voor biseksuele personen meestal een rol speelt in hun aantrekkingskracht voor anderen en voor panseksuelen is dat niet het geval. Biseksuele personen kunnen op alle genderidentiteiten en geslachten vallen, net zoals panseksuele personen, maar er zijn ook biseksuele personen die alleen op mannen en vrouwen vallen. Sommigen leggen dit uit door biseksualiteit te omschrijven als een overkoepelende term waar panseksualiteit onder valt (bi+). Biseksuele en panseksuele personen kunnen vergelijkbare uitdagingen ervaren als gevolg van gedeelde misvattingen over hun identiteiten.
Mythes over panseksualiteit
Er zijn veel opvattingen over panseksualiteit die een onjuist beeld van panseksualiteit en panseksuele mensen uitdragen, waardoor het moeilijker is voor veel panseksuele personen om hun identiteit te begrijpen, te accepteren en te omarmen.
Ten eerste heerst soms het idee bij sommige mensen dat panseksuele personen verward zijn over wie ze aantrekkelijk vinden. Er heerzen veel stigma’s over panseksualiteit, bijvoorbeeld dat het een fase is waarin iemand nog niet weet dat die biseksueel, homoseksueel, etc. is. Panseksualiteit voldoet in dit opzicht minder aan de heteronormatieve en homonormatieve standaarden van seksualiteit. Daarom wordt panseksualiteit helaas niet altijd gezien als een echte seksualiteit, maar dat is het zeker wel!
Diversiteit
Panseksuele personen worden wel eens omschreven als lustig of seksueel hyperactief. Dit maakt het soms moeilijk voor panseksuele personen om henzelf te herkennen in panseksualiteit, maar dat je je aangetrokken kan voelen tot alle genderidentiteiten en geslachten betekent niet dat je je tot iedereen aangetrokken voelt. Er zijn veel vormen hoe panseksuele personen hun seksualiteit ervaren en uiting geven aan hun seksualiteit. De één heeft bijvoorbeeld een monogame relatie, de ander heeft een polyamoureuze relatie, een open relatie of geen relatie.
Representatie
Ten slotte is de ondervertegenwoordiging van panseksualiteit in de maatschappij een reden dat veel mensen het lastig vinden om zich te realiseren dat ze panseksueel zijn. Omdat er weinig goede representatie is van panseksuele personen in de media, zien mensen panseksualiteit niet altijd als een mogelijkheid omdat mensen er niet altijd bekend mee zijn. Biseksualiteit is voor de meesten een bekender begrip. Daarom kunnen mensen zich makkelijker identificeren met biseksualiteit, maar ook hierbij geldt dat er niet genoeg vertegenwoordiging in de media is. De onzichtbaarheid van panseksualiteit en biseksualiteit speelt hierbij een rol. Het is bijvoorbeeld niet te zien dat iemand panseksueel is, als diegene een monogame relatie heeft. Het is daarom belangrijk dat panseksualiteit en de ervaringen meer worden getoond in de media.
Panseksuelen herkennen zich over het algemeen in de volgende uitspraken:
- “Als ik fantaseer over mijn ideale partner, zie ik geen beeld voor me van diens genderidentiteit of geslacht.”
- “Mijn vorige romantische en seksuele relaties waren met verschillende en meerder genderidentiteiten en/of geslachten.”
- “Mensen vind ik aantrekkelijker vanwege hun persoonlijkheid dan vanwege hun geslacht of genderidentiteit.”
- “Ik voel me mijn ware zelf wanneer ik me identificeer als panseksueel.”
Hoe zit dit bij jou? Neem de tijd om over deze vraag na te denken of om daar eens met iemand over door te praten.
Ben ik panseksueel?
Als je je dit afvraagt, kan het je helpen om één van de ervaringsdeskundigen van het Regenboogloket een chatberichtje te sturen. Gesprekken met anderen over dit onderwerp kunnen je helpen om tot een antwoord te komen. Uiteindelijk zullen alleen jouw ervaringen, jouw oordeel en gevoel leiden tot een antwoord. Dat is namelijk helemaal aan jou. Je hoeft niet 100% zeker te zijn om jezelf te omschrijven als “panseksueel” of welke seksualiteit en/of genderidentiteit dan ook, maar door er over te praten en over na te denken kan het je meer inzicht bieden. Wees ervan bewust dat je alle tijd hebt om dit uit te zoeken, je hoeft het niet vandaag of morgen te beslissen. Niks is definitief want uiteindelijk kan je seksuele en/of genderidentiteit ook fluïde zijn of zich later anders ontwikkelen.
Beroemde rolmodellen
Muzikanten zoals Janelle Monaé, Brandon Urie van Panic! At the disco, Miley Cyrus, Demi Lovato, en Jojo Siwa hebben zichzelf beschreven als panseksueel. Ook Drag queens van Rupaul’s Drag Race, zoals Gottmik, Bob the Drag queen en Cristian Peralta noemen zichzelf panseksueel.
In de series Sex Education en The Thing About Harry zijn rollen weggelegd voor panseksuele personages.
Janelle Monaé is non-binair (zij/haar of hen/hun) en staat in de spotlight als acteur, zanger en activist. Ze maakt muziek voor queer mensen en zwarte mensen. Hen zingt onder andere over liefde in een polyamoureuze relatie en over hun liefde voor vrouwen. Haar laatste album Age of Pleasure was een vierring van zwart zijn en queer zijn.
Cristian Peralta is bekend geworden van haar deelname aan het eerste seizoen van Drag Race Mexico. In de show deelt ze haar ervaringen als panseksuele man in haar persoonlijke leven en panseksuele drag queen in haar zakelijke leven. Ze laat tranen met haar drag zusters wanneer ze terugblikt op onbegripvolle en uitsluitende reacties op haar identiteit. Ook laat Cristian geen kans liggen om met liefde en trots over haar vrouw en dochter te spreken.
Rolmodellen van het Regenboogloket
Als je vragen hebt over je seksuele en/of genderidentiteit of over dit onderwerp, dan kun je deze stellen aan onze ervaringsdeskundigen, zoals Lies (zij/haar of hen/hun) die zich identificeert als queer en panseksueel.
Help mee en steun ons werk 