Wat is transgender?
Als je geboren wordt, wordt je geslacht bepaald: jongen, meisje of intersekse. Terwijl je opgroeit, ontwikkel je ook een gender: je voelt je een jongen, meisje, of misschien juist geen van beide. Als je interne gevoel van gender niet hetzelfde is als het geslacht bij je geboorte dan ben je transgender. Een trans vrouw is iemand die geboren is als man maar zich vrouw voelt. Een trans man is iemand die geboren is als vrouw maar zich man voelt.
Hoeveel mensen zijn transgender
Onderzoek van kenniscentrum Rutgers schat dat ongeveer 2,2% van de mensen in Nederland transgender is. 0,4% van de bevolking is trans man of vrouw, en ongeveer 1,8% is non-binair: zij voelen zich niet (volledig) man of vrouw. De rest van de mensen is cisgender, hun gender is hetzelfde als hun geboortegeslacht.
Genderexpressie
Gender is overal in onze maatschappij: van beschuit met roze of blauwe muisjes om de geboorte van een baby te vieren tot de winkel waar je je kleren koopt of de wc die je bezoekt. Genderexpressie is hoe je je laat zien aan de buitenwereld, bijvoorbeeld met je kleding, kapsel, lichaamstaal of hoe je wilt dat mensen je aanspreken. Iedereen doet dat op hun eigen manier. Sommige meisjes zouden het liefst in een prinsessenjurk naar school gaan, terwijl anderen altijd een spijkerbroek en sneakers dragen.
Het GSA-netwerk heeft een plaatje gemaakt om deze begrippen samen te vatten: de Astronaut.
Genderdysforie en gendereuforie
Als je transgender bent kan dat zorgen voor negatieve gevoelens over je lichaam of mensen die je behandelen als je geboortegeslacht. Dat wordt genderdysforie genoemd. Hoeveel invloed die genderdysforie heeft op je leven verschilt per persoon en moment, maar het kan zorgen voor angst, somberheid, depressie of suïcidaliteit. De meeste mensen (trans én cis) ervaren ook gendereuforie: een sterk gevoel van blijdschap als je iets doet dat past bij je gender. Een mooi nieuw kapsel, een stoer jasje of fleurig jurkje waar je je helemaal jezelf in voelt of bij de juiste naam genoemd worden zijn allemaal voorbeelden van gendereuforie.
Transitie
Transitie betekent dat je gaat leven als het gender dat je je voelt. Het is wetenschappelijk bewezen dat transitie de beste manier is om genderdysforie te verminderen. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat je een andere naam gaat gebruiken, andere kleren draagt, je haar knipt of juist uit laat groeien, en/of mensen vraagt om andere voornaamwoorden te gebruiken. Het is ook mogelijk om in medische transitie te gaan. Dan kan je met behulp van hormonen en/of operaties ervoor zorgen dat je lichaam beter past bij hoe je je voelt. Bij transgender kinderen of tieners worden soms puberteitsremmers gebruikt: die pauzeren de ongewenste veranderingen tijdens de puberteit zolang je ze gebruikt, maar hebben geen permanent effect. Voor je in medische transitie kan, moet je een psychologisch traject doorlopen. Als je in medische transitie wilt dan kan je huisarts je doorverwijzen naar een genderteam. Het kan nuttig zijn om van tevoren alvast onderzoek te doen naar genderteams bij jou in de buurt, bijvoorbeeld via de Transgenderwegwijzer. Sommige genderteams hebben een (veel) langere wachttijd dan anderen, maar niet elke huisarts weet hier veel over.
Hoe weet je of je trans bent?
Genderidentiteit ontstaat al op jonge leeftijd. Peuters en kleuters kunnen je duidelijk vertellen of ze een jongen of een meisje zijn, hoewel ze natuurlijk nog niet alle nuances begrijpen. Sommige kinderen weten op die leeftijd al dat ze zich niet thuis voelen bij hun geboortegeslacht. Andere mensen realiseren zich dat ze trans zijn als hun lichaam verandert tijdens de puberteit, en deze veranderingen (bijvoorbeeld borsten, baardgroei of een lagere stem) voor genderdysforie zorgen. Weer anderen komen er pas op latere leeftijd achter. Je bent nooit te oud om te leren!
Twijfel je over je gender? Onze ervaringsdeskundigen staan voor je klaar.
Transgender en de maatschappij
Er is tegenwoordig veel aandacht voor transgender mensen, en niet altijd op een positieve manier. Er is steeds meer representatie van trans mensen in de media, bijvoorbeeld in boeken of series. Ook in het nieuws wordt er steeds vaker over trans mensen gesproken. Transgender Netwerk Nederland onderzoekt elk jaar hoe trans mensen in het nieuws komen, en zij zien dat de hoeveelheid aandacht toeneemt, maar dat het bestaansrecht van transgender mensen ook steeds vaker in twijfel wordt getrokken. Ook sommige politieke partijen zijn tegen de verbetering van transgenderrechten, bijvoorbeeld met de nieuwe Transgenderwet die het makkelijker zou maken om je naam en geslachtsregistratie te veranderen. Ook de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme zegt dat de situatie van transgender personen in Nederland zorgwekkend is. Daarom is het belangrijk dat cisgender bondgenoten hun steun duidelijk uitspreken als ze transfobie tegen komen. Ben je zelf trans? Probeer mensen te vinden die jou steunen, bijvoorbeeld via de GSA, het COC, andere lokale groepen (zie de Transgenderwegwijzer) of het Regenboogloket.
Transgender op school
Scholen zijn verplicht om aandacht te besteden aan seksuele diversiteit, en om een veilig klimaat te creëren voor alle leerlingen. Kan jouw school wel wat hulp gebruiken? Dan kan je ze bijvoorbeeld verwijzen naar het Genderdoeboek voor scholen.
Trans vrouwen en sport
Je leest veel over trans vrouwen en sport. Hoe zit dat eigenlijk? Dit onderzoek laat zien dat trans vrouwen eerder een nadeel hebben dan een voordeel ten opzichte van cis vrouwen.
In gesprek gaan met een ervaringsdeskundige
Onze ervaringsdeskundige kan informatie en advies geven op basis van diens eigen ervaringen en kennis van betreft de onderwerpen transgender, transitie, genderdysforie of euforie of hoe bespreek je het op school en in de klas. Wij denken graag met je mee wat betreft de mogelijke uitdagingen en hoe je daarmee om kunt gaan.
Help mee en steun ons werk